İçindekiler
9. Yargı Paketi İcra ve İflas Hukukunda Yapılan Değişiklikler
- yargı paketi olarak bilinen 7531 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 14.11.2024 tarihinde Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 9. Yargı paketi; İcra ve İflas Hukuku, Arabuluculuk, Türk Medeni Kanunu ve Ceza Hukukunda birtakım değişiklikler getirmiştir. Bu makalemizde 9. Yargı paketinin hukuki alanda getirdiği yeniliklere değineceğiz.
İcrada Açık Arttırma Yoluyla Satışta Telif Miktar ve Süreleri Değişmiştir
- yargı paketi icrada açık arttırma yoluyla satışa ilişkin; satış süresi, pey sürme gibi ihale yöntemlerinde değişiklik yapılmıştır.
İcra ve İflas Kanununun m. 111/b hükmü icrada elektronik ortamda açık arttırma yoluyla satışı düzenleyen hükümdür. 9. Yargı paketiyle m. 111/b-4; “n “binde birinden ve herhâlde yüz Türk lirasından” ibaresi “binde beşinden ve herhâlde bin Türk lirasından” şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikle birlikte söz konusu maddenin güncel hali; “Teklifler arasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen kıymetinin binde beşinden ve herhâlde bin Türk lirasından az olamaz” olamaz şeklinde olmuştur.
Bahsi geçen değişiklik, elektronik ortamda yapılan açık arttırmada verilebilecek en az miktarı ifade etmektedir. Örneğin, muhammen bedeli 1 milyon olan bir açık arttırma yoluyla satışa çıkarıldığını çıkarıldığı varsayalım. Söz konusu araç için verilebilecek en az teklif 50.000,00 TL’dir. Söz konusu satışa çıkarılan malın değeri 50.000,00 TL olduğunda en az teklif miktarı, binde beşi 250,00 TL olduğundan, 1.000,00 TL’dir.
Kanunda geçen “muhammen kıymet” ifadesi, aracın satışa çıkarılmadan önce bilirkişi tarafından takdir edilen rakamdır. Ancak, unutulmamalıdır ki açık arttırma başlangıç bedeli, muhammen bedelin yarısı ve satış için yapılan masrafların toplamıyla ifade etmek isteriz.
Ayrıca 9. Yargı paketiyle açık arttırma satışın süresine ilişkin değişiklikler de yapılmıştır. Yapılan değişiklikle; ihale bitimine 10 dk kala yeni bir teklif verilmesi halinde ihalenin 3 dk uzatılacağı düzenlenmiştir. 3 dk uzatılmış sürede yeni bir teklif daha verilirse ihale, 3 dk daha uzatılacak, ancak bu süre 1 saati geçemeyecektir.
9. yargı paketiyle İstinaf ve Temyiz Kanun Yoluna Başvuruda Parasal Sınırlar
İcra ve iflas hukukundan kaynaklanan açılan davalarda aleyhine karar çıkan kişiler istinaf veya yargıtay kanun yoluna başvurması mümkündür. Ancak, istinaf veya yargıtay başvurmak için dava değerinin miktar itibariyle kanun yoluna başvurmaya uygun olması gerekmektedir. Örneğin, 10.000,00 TL’lik değeri olan bir dava için istinaf yoluna başvurulması mümkün değildir. 2024 yılı için; : 2024 istinaf sınırı 28.250 TL. 2 Temyiz sınırı ise378.290 TL’dir.
- yargı paketinde yapılan değişiklikle; istinaf kaldırma veya Yargıtayın bozma kararları sonrasında verilen kararlarda parasal sınır, ilk davada verilen karar tarihi esas alınacağı düzenlenmiştir.
9. yargı paketiyle Yediemin Otoparklarından Teslim Alınmayan Araçların Satışı
- yargı paketiyle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun ek 14 hükmünde değişikliğe gidilmiştir. Yapılan değişiklikle; icradan veya başka bir sebeple trafikten men edilen araçlar 6 ay içerisinde araç sahipleri tarafından yediemin alınmazsa araçların satışı gerçekleştirilecek. Yediemin otoparklarından teslim alınmayan araçların satışı şu şekilde gerçekleştirilecektir:
- Satılamaz, devredilemez, haciz, ihtiyati haciz, rehin gibi şerhlere sahip olanlara satışın gerçekleştirileceği bildirilir,
- Araç üzerinde herhangi bir şerh yokmuş gibi satışı yapılır ve aracı satın alan kişi herhangi bir şerh olmadan aracı teslim alır,
- Araç satıldıktan sonra rehin veya haciz gibi şerh sahipleri araç satış bedeli üzerinden haczi devam eder.
Araç satış bedeli ise şu şekilde sırasıyla paylaştırılmaktadır;
- İlk önce satış masrafları karşılanmaktadır,
- Kamu borçları ödenir,
- Alacaklı sırasına araç sahibinin borçları ödenir,
- Kalan bakiye olması halinde 5 yıl boyunca bir banka hesabında nemalandırılır,
- Araç sahibi 5 yıl içinde parayı almadığı takdirde Hazineye devredilir.
9. yargı paketiyle Arabuluculukta Yapılan Değişiklikler
- yargı paketiyle arabuluculuk görüşmeleri sonrasında anlaşma belgelerinde değişikliğe gidilmiştir. Değişikliğe göre; icra edilebilirlik şerhi alınan anlaşma belgesine dayanarak tapu tescili mümkün olmaktadır.
İcra edilebilirlik şerhi nasıl alınmaktadır? Arabuluculuk görüşmeleri sonrasında anlaşma belgesinin icraya konulması veya resmi bir işleme tutulması için icra edilebilirlik şerhi alınması gerekmektedir. Bu şerh, anlaşma belgesinin tutulan yerdeki Sulh Hukuk Mahkemelerinden alınmaktadır. Ancak, 5 imza kuralı olarak ifade edilen; arabulucu, tüm taraf ve vekillerinin imzaladığı anlaşma belgelerinde icra edilebilirlik şerhinin alınmasına gerek yoktur.
- yargı paketiyle arabuluculukta yapılan diğer bir değişiklik toplantıya katılmama halinde tarafların sorumluluk halleridir. Değişiklik öncesinde; taraflardan arabuluculuk görüşmelerine biri mazeretsiz olarak toplantıya katılmaması halinde, kısmen veya tamamen haklı çıksa bile, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin tamamından sorumlu olmaktaydı. Yapılan değişiklikle birlikte bu sorumluluk yarısı olarak düzenlenmiştir.
9. Yargı Paketiyle Soybağı Reddi Davası
- yargı paketiyle birlikte eş, anne veya çocuk babalık soybağı reddi davasıyla babalık karinesinin çürütebilecektir. Babalık karinesi, evlilik içinde ve sona ermesi tarihinden sonraki üç yüz gün içerisinde doğan çocuğunun babasının tespitine ilişkindir. Yapılan değişiklikle birlikte bu karinenin aksinin tespitine imkan tanınmıştır. Anne tarafından soybağı reddi davası, çocuğun doğumundan 1 sene içerisinde açılması gerekmektedir. Çocuk için dava açma süresi ise, 18 yaşını doldurduktan veya başka yolla ergin kılındıktan sonraki 1 yıldır.
9. Yargı Paketiyle Hakaret Suçunda Şikayet ve Uzlaşma
- yargı paketiyle yapılan değişiklikte; Sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle işlenen hakaret suçları ön ödeme kapsamına alınmıştır.
Hakaret suçunun zamanaşımı süresi 2 yıl ile sınırlandırılmıştır. Uzlaşma görüşmelerinde teklife cevap verme süresi 7 gün olarak belirtilmiştir. Uzlaşma sağlanma halinde, sonradan ortaya çıkan zararlar hariç olarak, tazminat davasının açma yolu kapatılmıştır. Ayrıca, hakaret suçundan atanacak uzlaştırmacılara hukuk mezunu olma şartı getirilmiştir.
